Loading...
(Προσέγγιση στο Ψαλτήρι)
Στον πρόλογο της Μεγάλης Εβδομάδας, το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, η Εκκλησία μας καλεί τους πιστούς να ζήσουν “…τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου τὰς ἀπαρχάς”.
Ο λόγος του υμνογράφου ακούγεται τότε ιδιαίτερα προτρεπτικός σε προσωπικό κάλεσμα: “Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθῶμεν αὐτῷ, καὶ συσταυρωθῶμεν…”.
Όσο κι αν η λογική στέκεται ανίκανη να συλλάβει τα “υπέρ λόγον”, η καρδιά συγκλονίζεται από τη μυσταγωγία των Παθών του Κυρίου, κατανύσσεται από το μέγεθος και το μεγαλείο της υπέρτατης θυσίας.
Κάθε ημέρα της Μ. Εβδομάδας οι ιερές Ακολουθίες αποκαλύπτουν με τα αγιογραφικά αναγνώσματα, τους κανόνες, τους ύμνους, τους ψαλμούς, πρωτοφανέρωτα υψηλά νοήματα.
Οι ψαλμοί της Π. Διαθήκης στη Μ. Πέμπτη και τη Μ. Παρασκευή εντυπωσιάζουν, γίνονται προσωπική δοξολογική προσευχή.
Τόσες εκατοντάδες χρόνια πριν μιλούν προφητικά, συμβολικά για το Πάθος και την Ανάσταση του Υιού του Θεού!
Ο χριστιανός αισθάνεται πως πάσχει γι’ αυτόν ο Θεός με μια αγάπη χωρίς όρια.
Η εξουθένωση και η θυσία του στον κεντρικό Σταυρό του Γολγοθά υπερβαίνει κάθε δραματική φαντασία.
Πώς να μείνει ασυγκίνητη η ψυχή; Πώς να αμφιταλαντεύεται απαρηγόρητη στους δικούς της πόνους; Πώς να μην πλημμυρίζει από ευγνώμονα συναισθήματα;
Ενδεικτικά σταματάει η σκέψη σε λίγους στίχους του Δαβίδ από τον 21ο Ψαλμό, που οι μελετητές τον θεωρούν καθαρά μεσσιακό, και επιγράφεται “υπέρ της αντιλήψεως της εωθινής”. Οι στίχοι αυτοί σταλάζουν γαλήνη στην ψυχή, που μένει εντυπωσιασμένη από τον προφητικό τους χαρακτήρα.
Ο Κύριλλος Αλεξανδρείας σημειώνει ότι “με την φράσιν “εωθινής” υπενόησεν ο Ψαλμωδός την Ανάστασιν του Σωτήρος, την κατ’ όρθρον λαβούσαν χώραν και εκδιώξασαν… τον θάνατον”. Γιατί “μολονότι ο Δαβίδ ομιλεί εν τω ψαλμώ τούτω δι’ εαυτόν, μέγα μέρος αυτού δεν είναι δυνατόν να εύρη εις άλλον τινά την πλήρη και ακριβή εφαρμογήν του παρά μόνον εις τον Μεσσίαν” (Π. Τρεμπέλας).
Φαίνεται καθαρά αυτό, γιατί και στην Καινή Διαθήκη ο Κύριος ορισμένους στίχους του ψαλμού τους χρησιμοποιεί “εξ εαυτού απευθύνων τούτους προς τον Πατέρα του”.
Συγκλονίζεται ο πιστός ατενίζοντας τον πάσχοντα Κύριο ν’ απευθύνεται προς τον Παντοκράτορα.
“Ο Θεός, ὁ Θεός μου, πρόσχες μοι· ἵνα τί ἐγκατέλιπές με;” (Ψαλμ. 21, 1).
Θεέ μου, Θεέ μου, δώσε προσοχή σε μένα. Γιατί με εγκατέλειψες και με στέρησες από την παρηγοριά και την ενίσχυσή σου;
“ἐπὶ σοὶ ἤλπισαν οἱ πατέρες ἡμῶν…” (στ. 5).
Σε σένα στήριξαν τις ελπίδες τους οι πατέρες μας. Σε σένα ακούμπησαν τις ελπίδες τους και τους γλύτωσαν από τόσους κινδύνους.
“μὴ ἀποστῇς ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι θλῖψις ἐγγύς, ὅτι οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν” (στ. 12).
Μην απομακρυνθείς από μένα και τώρα, που είμαι εγκαταλελειμμένος, γιατί η θλίψη με σφίγγει από παντού και δεν υπάρχει ο βοηθός και προστάτης μου.
“ὅτι ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί, συναγωγὴ πονηρευομένων περιέσχον με, ὤρυξαν χεῖράς μου καὶ πόδας”. Διότι με περιτριγύρισαν πλήθος ανθρώπων, που έχουν ως κύριο έργο τους το πονηρό και το κακό. Με τα τρυπήματα των καρφιών έσκαψαν και άνοιξαν πληγές στα χέρια και τα πόδια μου (στ. 17) .
Πόση ενάργεια και ακρίβεια ιστορικού κειμένου εκφράζουν οι στίχοι:
“διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον”! (στ. 19).
Καθώς τη συγκλονιστική πραγματικότητα του προφητικού λόγου την επικυρώνει το ευαγγελικό κείμενο, η ψυχή γεμίζει νέες ελπίδες.
Η παραπονετική προσευχή μεταβάλλεται ξαφνικά σε ευχαριστία και ύμνους προς τον Θεό (στ. 23-42).
Εκ προτέρων ο Ψαλμωδός ευχαριστεί για τις ένδοξες συνέπειες που θα προέλθουν από τα παθήματα. Οι κάτοικοι της γης θα επιστραφούν και θα υμνήσουν τον Κύριον.
“αἰνέσουσι Κύριον οἱ ἐκζητοῦντες αὐτόν … ἐπιστραφήσονται πρὸς Κύριον πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιον αὐτοῦ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν… ὅτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεσπόζει τῶν ἐθνῶν”!
Πόση παρηγοριά γεμίζει η ψυχή κοντά στο Σταυρό Του και πώς στεγνώνουν τα δάκρυα όταν ακουστεί στην εκκλησία μας το “Ἀναστήτω ὁ Θεός καί διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροί αὐτοῦ”!
Από το Περιοδικό “Η Δράση μας”,
Τεύχος Απριλίου 2012
Σχόλιο: Το παρόν άρθρο θα μπορούσε να αποτελεί αφορμή για ένα διαφορετικό κύκλο μελέτης Αγίας Γραφής, μιας που αυτό το έτος μελετούμε ψαλμούς. Ευχόμαστε ο Κύριος να μας αξιώσει φέτος να ζήσουμε περισσότερο τα Άγια Πάθη, την Ανάσταση και την καινή και αναστημένη ζωή Του η οποία επήγασε από τις πληγές Του και το κενό Του μνημείο!
