Γράφει ο Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης π. Μιχαήλ Σαντοριναίος.
Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα. Μια σημαδιακή χαρμόσυνη και θριαμβική γιορτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.
Μια γιορτή που καθιερώθηκε από τον Άγιο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μεθόδιο τον Ομολογητή και από την αγία αυτοκράτειρα Θεοδώρα την Αυγούστα, της οποίας το άφθαρτο άγιο λείψανο σώζεται αποθησαυρισμενο και σώζει την Κέρκυρα.
Πρώτη φορά καθιερώθηκε και εορτάστηκε πανηγυρικά η Κυριακή της Ορθοδοξίας την Κυριακή 11 Μαρτίου του 843.
Έκτοτε εορτάζεται ανελλιπώς και σηματοδοτεί όχι μόνο την αναστήλωση και την τιμητική προσκύνηση των αγίων και χαριτοβρύτων ιερών εικόνων των αγίων, της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, αλλά συλλήβδην και όλες τις περιφανείς νίκες της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας μας που δια μέσου των αιώνων κατήγαγε κατά πάντων των χριστιανομάχων διωκτών, των αναρίθμητων ποικιλώνυμων αλλοτριωτικών αιρέσεων και δαιμονοκίνητων αιρεσιαρχών και εν γένει παλαιοτέρων και νεωτέρων αντίχριστων θρησκευτικών συστημάτων και πολιτικών.
Είναι επίσης η Κυριακή της Ορθοδοξίας ημέρα της Ορθοδόξου εξωτερικής και εσωτερικής Ιεραποστολής, που γίνεται προς διάδοση του λυτρωτικού κοσμοσωτήριου μηνύματος του Ευαγγελίου του Χριστού!
Όλους αυτούς τους ιερούς θριάμβους, όλα αυτά τα άγια μηνύματα τα βρίσκουμε συμπυκνωμένα στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα!
Θα ξεχωρίσουμε όμως απ’ όλα τα θεία μηνύματα δύο και αυτά θα προσπαθήσουμε στη συνέχεια να γνωρίσουμε.
1. Η ακαταμάχητη χάρη της φωνής του Χριστού
Πριν από δύο μόλις Κυριακές, στην Κυριακή της Κρίσεως, παρατηρήσαμε και θαυμάσαμε μαζί με τον ευαγγελιστή Ιωάννη (Ιωάν. α΄ 35) τα θεία μάτια και την μακάρια όραση του Ιησού Χριστού!
Σήμερα, με τη βοήθεια και πάλι του μαθητή της αγάπης, του αυτόπτη και αυτήκοου πιστού ακολούθου του θείου Διδασκάλου, θα προσπαθήσουμε να ακούσουμε τη φωνή του Ιησού! Τι χαρακτηριστικά είχε αυτή η φωνή του γλυκύτατου Θεανθρώπου;
Ήταν πανθομολογουμένως σαγηνευτική! Το ομολογούσαν και οι ορκισμένοι εχθροί Του: “ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται· οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄνθρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος” (Ιωάν. ζ΄ 46)
Ένας πανέμορφος Διδάσκαλος, που δεν είχε φοιτήσει ποτέ σε σχολείο και σχολή. Ένας που καταγόταν από την πιο κακόφημη πόλη της Γαλιλαίας, την Ναζαρέτ: “ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι;” (Ιωάν. α΄ 47). Ένας, που μέχρι προχθές δεν ήταν παρά ένας σιωπηλός χειρώνακτας τέκτονας, ανοίγει σήμερα το στόμα Του.
Τί φωνή! Τί λόγια!
Η φωνή Του έχει μια ουράνια γλυκύτητα και ηρεμία! Έχει μια μυστηριώδη σαγηνευτική ακατανίκητη δύναμη.
Η ψυχή του ανθρώπου του οποιουδήποτε ανθρώπου, λίγη καλή διάθεση αν διαθέτει, μαγνητίζεται! Αισθάνεται, όπως το πρόβατο όταν του μιλάει ο καλός του ποιμένας (Ιωάν. ι΄ 11).
Τα λογικά πρόβατα, όπως και τα φυσικά πρόβατα αντίστοιχα, έχουν ένα αλάνθαστο ένστικτο, ένα ψυχικό αισθητήριο να ξεχωρίζουν την ακατανίκητα θελκτική φωνή του Καλού Ποιμένος τους “καὶ τὰ πρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ, ὅτι οἴδασι τήν φωνήν αὐτοῦ” (Ιωάν. ι΄ 4).
Φαίνεται ότι οι πρώτοι μαθητές του Κυρίου, τα αδέλφια Ανδρέας και Πέτρος τρέξανε και ανήγγειλαν την ευχάριστη είδηση για την έλευση του Μεσσία στο συγχωριανό, συμμαθητή και φίλο τους Φίλιππο. “Ἧν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου” (Ιωάν. α΄ 45).
Καλοδιάθετος ο Φίλιππος, φαινόταν να το σκέφτεται σοβαρά. Καταλύτης, όμως, για να ακολουθήσει τον Χριστό ήταν ο ίδιος ο Κύριος στην πρώτη συνάντηση τους με τη θεία φωνή Του. “Τῇ ἐπαύριον –αφότου γνώρισε τον Ανδρέα, τον Ιωάννη και τον Πέτρο– εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· Ἀκολούθει μοι.” (Ιωάν. α΄ 44).
Αισθάνθηκε ο καλοδιάθετος Φίλιππος κάτι που ποτέ δεν είχε αισθανθεί στη ζωή του! Μέσα στην αγαθή καρδιά του και στην καθαρή συνείδησή του εισήλθε για πρώτη φορά η γεμάτη ουράνια γλυκύτητα αλλά και έμπλεη άκτιστης σωστικής ενέργειας φωνή του Ιησού!
Η καρδιά του γέμιζε λυτρωτικά απο τη θεία θερμότητα και το άκτιστο φως του Ιησού. Καιγόταν! “Δεν μπορώ· θα τον ακολουθήσω όπου και να παει…” Θυμάστε τι αισθάνονταν οι άλλοι μαθητές του Ιησού, όταν πορεύονταν μαζί τους στους Εμμαούς; Δεν είχαν καταλάβει ποιος ήταν Αυτός ο ιδιαίτερος συνοδοιπόρος που τους μιλούσε τόσην ώρα, αλλά η καρδιά τους ήταν ”καιομένη… ὡς ἐλάλει… ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς διήνοιγεν –ο Ιησούς– τὰς γραφάς” (Λουκ. κδ’ 32).
Αμέσως, γεμάτος θείο ενθουσιασμό, ο Φίλιππος τρέχει στον καλύτερό του φίλο, τον Ναθαναήλ. ”Εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ” περιχαρής “καὶ λέγει αὐτῷ· Ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ” (Ιωάν. α΄ 46).
Διαβασμένος, σπουδαγμένος στη σχολή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ψαγμένος ο Ναθαναήλ αμφισβητεί την αξιοπιστία του φίλου του.
Και ο Φίλιππος χρησιμοποιεί ένα επιχείρημα βιωματικό, καταλυτικό, ακατανίκητο!
Δεν σου λέω δικά μου λόγια: “Ἔρχου καὶ ἴδε” (Ιωάν. α΄ 47).
Και ήρθε. Και είδε. Και άκουσε τον Ιησού: “ἴδε ἀληθῶς Ἰσραηλίτης ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι” (Ιωάν. α΄ 48).
Επείσθη άμεσα! Ολοκληρωτικά! Ισόβια! Και ομολόγησε: “Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ” (Ιωάν. α΄ 50).
Πόσοι έπειτα άκουσαν τη σωτήρια φωνή του Ιησού; Μυριάδες, εκατομμύρια, δισεκατομμύρια άνθρωποι.
- Να οι Άγιοι ένδοξοι Απόστολοι!
- Ο Μέγας διώκτης Σαύλος στον κολοφώνα της διωκτικής του μανίας σαγηνεύεται και ανατρέπεται και μετατρέπεται σε διαπρύσιο κήρυκα του Χριστού!
- Η γυναίκα του Θεοκτόνου Πιλάτου, τον βλέπει στον ύπνο της τον Ιησού, τον ακούει, τον υπακούει, τον κηρύττει, πιστεύει και σώζεται! “Καθημένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήματος ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν ἡ γυνὴ αὐτοῦ λέγουσα· Μηδὲν σοὶ καὶ τῷ δικαίῳ ἐκείνῳ· πολλὰ γὰρ ἔπαθον σήμερον κατ’ ὄναρ δι’ αὐτόν.” (Ματθ. κζ΄ 19).
- Η σύζυγος του αμειλικτου χριστομάχου Διοκλητιανού πιστεύει και γίνεται Αγία!
- Η δυσεξαρίθμητη στρατιά των αγίων καλλινίκων Μαρτύρων, οι σοφοί θεοϋπήκοοι, θεοκήρυκες και θεοφόροι Πατέρες, οι πρώην διαβόητοι αμαρτωλοί, οι αναρίθμητοι όσιοι πολύμοχθοι ασκητές, και πόσοι και πόσοι άλλοι, γνωστοί και άγνωστοι, από τότε που άκουσαν τον Χριστό με την άδολη καρδιά τους και Τον πίστεψαν, γεύτηκαν την αναγεννητική του Θεία Χάρη και φωνάζουν μαζί με τον Ναθαναήλ «ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ» (Ιωάν. α΄ 50).
Τώρα, αδελφέ μου, έχω και μία ερώτηση που τουλάχιστον εμένα μου δημιουργεί τύψεις.
Αυτή η πάντερπνη και πανένδοξη θεία φωνή, με την οποία ο Θεός δημιούργησε εκ του μηδενός τα σύμπαντα –«εἶπε καὶ ἐγενήθησαν, αὐτὸς ἐνετείλατο καὶ ἐκτίσθησαν» (Ψαλμός λβ’ 9)–, αυτή η Κυριακή φωνή που ομμάτωσε και φώτισε τυφλούς, συνέσφιξε παραλύτους, ανέστησε νεκρούς, σε εμάς πόσο έχει μιλήσει; Πόσο μας έχει αλλοιώσει με την καλή αλλοίωση της ψυχής;
Καιρός όμως να δούμε και μία υπόσχεση που έδωσε σήμερα ο Ιησούς, ο Υιός του Ιωσήφ, ο από Ναζαρέτ “Ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται” (Ιω α’ 46) ως τον αναμενόμενο Μεσσία.
2. Άνθρωποι θείων οπτασιών
Θα μπορούσαμε και θα ήταν επίκαιρο να εκσυγχρονίσουμε το θέμα και να μείνουμε στη μίζερη επικαιρότητα.
Στις σύγχρονες εικονοκλαστικές αντιλήψεις για τις άγιες εικόνες, τα άγια λείψανα και ό,τι ιερό υπάρχει μέσα στους ναούς.
Τότε, ο αυτοκράτορας Λέων ο Γ’ και οι εικονομάχοι διάδοχοί του διέταξαν να αναρτηθούν οι άγιες εικόνες πολύ ψηλά και κατόπιν να καταστραφούν. Τώρα οι σύγχρονοι εικονομάχοι, εκτός και εντός των ιερών ναών, απαγορεύουν στους πιστούς να προσκυνήσουν ευλαβικά τις άγιες, ακόμη και τις θαυματουργές εικόνες.
Τότε έλεγαν ότι είναι ειδωλολατρία η τιμητική προσκύνηση η διαβαίνουσα στο πρωτότυπο, τώρα λένε ότι οι αγίες εικόνες το μόνο που μπορούν να σου προσφέρουν είναι η βασανιστική ασθένεια ή και ο οδυνηρός θάνατος!
Πόσο μοιάζουν οι εποχές! Πάντα επαναλαμβάνεται η ιστορία!
Αλλά είπαμε: Δεν θα μείνουμε στην ατέρμονη και ανώφελη γκρίνια…
Ας δούμε και λίγο τον ουρανό.
Ξαναγυρίζουμε λοιπόν στη σκηνή με τον Κύριο και τον νεόφυτο μαθητή του, τον Ναθαναήλ, τον φίλο του Φιλίππου.
Η παρέα των συνομιλητών του Κυρίου ήταν μεγάλη, γι’ αυτό και ο Κύριος, ενώ απευθύνεται στον Ναθαναήλ μιλώντας στον ενικό, στη συνέχεια μετατρέπει τον λόγο του στον πληθυντικό αριθμό, για να συμπεριλάβει και τους άλλους παρόντες μαθητές και βέβαια όλους τους μαθητές όλων των αιώνων.
Ο Κύριος, ευχαριστημένος από τη νεοφανή πίστη του Ναθαναήλ, του υπόσχεται κάτι πολύ ανώτερο από αυτό που είχε δει μέχρι τότε (Ιωάν. α΄ 51). “Καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου” (Ιωάν. α΄ 52).
Το “ἀμὴν, ἀμὴν” είναι μια έκφραση που χρησιμοποιεί συχνά ο Κύριος, γι’ αυτό και στην Αποκάλυψη ονομάζεται “ο Ἀμήν” (Αποκ. γ’ 14). Είναι μια έκφραση που χρησιμοποιεί ο Κύριος, όταν θέλει να εκφράσει μια πολύ υψηλή και δυσκολοπίστευτη θεία αλήθεια! Είναι σαν να λέει, πιστέψτε με! Σας το λέω εγώ ο αλάνθαστος και αδιάψευστος Κύριος Παντοκράτορας!
Τί αναγγέλλει, λοιπόν, σήμερα ύστερα κι από τη σωτήρια ομολογία του αρτιγέννητου πνευματικού Του παιδιού, του Ναθαναήλ;
Αληθινά, αληθινά σας διαβεβαιώνω με κάθε κατηγορηματικότητα, πως από τώρα, από τη γέννησή μου και πολύ περισσότερο από τη βάπτισή μου, άνοιξε ο Ουρανός! Φάνηκε ο Θεός (Θεοφάνεια)! Ακούστηκε ο Πατήρ, εμφανίστηκε «πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας» ο ενανθρωπήσας Υιός, κατέβηκε το Πανάγιο Πνεύμα! Οι άγιοι άγγελοι κατεβαίνουν τόσο συχνά και πυκνά στη γη, όπως τότε που ο πατριάρχης Ιακώβ είδε εδώ πιο κάτω, στη Βαιθήλ, τη σκάλα που ένωνε τη γη με τον θρόνο του Θεού και την ανεβοκατέβαιναν συνεχώς οι άγγελοι.
Τώρα, αφού άνοιξε ο ουρανός, που ήταν κλειστός από τότε που πρωτοαμάρτησε ο άνθρωπος μες στον Παράδεισο της Εδέμ, αφού εγώ ο Θεάνθρωπος κατέβηκα και περπάτησα στη γη, και η ίδια η γη θα ουρανωθεί πάλι, θα γίνει Ουρανός!
Σε λίγο τα αναρίθμητα θαύματά μου, το κοσμοσωτήριο κήρυγμά μου, η αναμάρτητη και αψεγάδιαστη θεία ζωή μου, η σελαγιστική ακτινοβολία της απέραντης αγιότητάς μου, της θείας μεταμορφώσεώς μου, της λαμπροφόρου Αναστάσεώς μου, της ενδόξου Αναλήψεώς μου, της εκ δεξιών του ενδόξου θρόνου του Θεού καθέδρας μου ως Θεανθρώπου, θα ενώσουν οριστικά τον Ουρανό και τη γη. Θα γίνει η χωματένια Γη δυνητικά ένας ουράνιος Παράδεισος.
Όταν ο Πατριάρχης Ιακώβ ξύπνησε και συνειδητοποίησε τι σήμαινε η ουράνιο οπτασία του έντρομος φώναξε πως πλέον ο τόπος εκείνος ήταν φοβερός. Ήταν “οἶκος Θεοῦ, καὶ ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ” (Γεν. κη΄ 17).
Δεν είναι ξεκάθαρη η ομοιότητα αυτού του χωρίου με τη σημερινή αποκαλυπτική δήλωση του Κυρίου μας;
Επομένως, οι λόγοι του Κυρίου μας σήμερα, η κατηγορηματική αυτή δήλωσή Του αναφέρεται στην Εκκλησία Του.
Τι είναι, άραγε, η Ορθόδοξη Εκκλησία που γιορτάζει σήμερα; “Ὁ Χριστὸς παρατεινόμενος εἰς τοὺς αἰῶνας μεθ᾿ ἡμῶν”.
Η Εκκλησία λοιπόν, ως ακατάλυτος, εξαγιαστικός, θεανθρώπινος οργανισμός, πάντοτε και πολύ περισσότερο κατά τη φρικτή ώρα της θείας Λειτουργίας που τελείται μέσα στον τρισδιάστατο χώρου του Ιερού Ναού, μας μεταφέρει μυστικά στον Παράδεισο, στο ατέρμονο, πάμφωτο και αιώνιο παρόν του τρισαγίου Θεού, στον χώρο που κατακλύζεται από το ανέσπερο άκτιστο φως της Θείας Χάριτος.
Πράγματι ισχύουν απόλυτα τα λόγια του Χριστού! Ο Ναθαναήλ και όλοι οι Άγιοι Απόστολοι και όλοι οι αναγεννημένοι άνθρωποι του Θεού από αυτήν την Γη στην πνευματική τους ζωή βλέπουν τον ουρανό, τον Χριστό με τους Αγίους αγγέλους Του και την μυστηριακή άκτιστη ενέργεια Του να κατεβαίνει καθημερινά επάνω στην φθαρτή μας Γη και έτσι γίνονται άνθρωποι θείων οπτασιών, πριν βρεθούν στον εν ουρανοίς παράδεισο ζούνε τον παράδεισο εδώ στην Γη.
Ο ουρανός πράγματι όπως το είπε ο Χριστός τότε στον Ναθαναήλ έχει ανοίξει οριστικά και έχει συμπεριλάβει μέσα του, δια της Εκκλησίας, όλη τη γη.
Πράγματι, ο Χριστός δια της Εκκλησίας Του βασιλεύει “ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς”!
Πράγματι, οι άγγελοι κινούνται στη Γη με την ίδια ευχέρεια που κινούνται και στον Ουρανό!
Τα θαύματα, είτε πνευματικά, είτε σωματικά, είτε εθνικά, είτε οικονομικά, είτε ιάσεων, είτε όποια άλλα, γίνονται και σήμερα όπως και τότε που περπατούσε ο Ιησούς πάνω στην Γη!
Εμείς τα βλέπουμε όλα αυτά; Έχουμε γίνει άνθρωποι θείων οπτασιών;
Έχουμε τα μάτια του Χριστού; Έχουμε τα μάτια των Αγίων; Έχουμε τα μάτια των ηρώων της Πίστεως μας;
Τότε μόνο θα μπορέσουμε να καταλάβουμε γιατί πανηγυρίζουμε σήμερα τόσο λαμπρά τη μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας μας!