Η μνήμη τους τιμάται στις 12 Αυγούστου.
Φώτιος και Ανίκητος. Δύο ένδοξοι Μάρτυρες που η Εκκλησία μας τιμά κάθε χρόνο μέσα στις ημέρες του αγίου Δεκαπενταυγούστου, στις 12 Αυγούστου. Δυο Μάρτυρες που τους συνδέει βαθιά όχι μόνο η πνευματική τους συγγένεια με τον Χριστό αλλά και η κατά σάρκα συγγένεια. Ο Φώτιος ήταν ανιψιός του Ανίκητου. Όμως η μεταξύ τους αγάπη δεν καλύπτει ούτε υπερβαίνει την αγάπη τους προς τον Χριστό. Την προτεραιότητα στην αγάπη τους την δίνουν ολόψυχα στον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Αυτόν τιμούν και σέβονται και λατρεύουν. Αυτόν ομολόγησαν κάποτε με παρρησία. Και η γενναία αυτή πράξη τους χάρισε το εισιτήριο για την είσοδό τους στην αθανασία του Παραδείσου.
Έζησαν και οι δύο κατά την εποχή του βασιλέως Διοκλητιανού (288 μ.Χ.). Κάποια μέρα άκουσαν στη Νικομήδεια τον σκληρό αυτοκράτορα να δημηγορεί μπροστά σε πλήθος κόσμου. Τι έλεγε; Βλασφημούσε τον πανάγιο Θεό μας. Και απειλούσε όλους τους Χριστιανούς, που επικαλούντο το όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού και Τον πίστευαν, ότι αν δεν αρνηθούν την πίστη τους, θα τιμωρηθούν παραδειγματικά. Είχε μάλιστα εκθέσει ο Διοκλητιανός και διάφορα είδη βασανιστικών οργάνων για να εκφοβίσει εκείνους που θα τολμούσαν να αντιλέξουν στις προσταγές του.
Τότε ένας, ο Ανίκητος, περιφρονώντας τις απειλές του αυτοκράτορα τόλμησε και με θάρρος ομολόγησε την πίστη του στον αληθινό Θεό! Στηλίτευσε τις πλάνες των ειδωλολατρών και δεν δίστασε να πει ακόμα ότι «όσοι σέβονται τα είδωλα είναι κουφοί και αναίσθητοι».
Η αφορμή είχε πλέον δοθεί. Ο μάρτυς Ανίκητος ήταν έτοιμος να δεχθεί τις φοβερές συνέπειες. Τον συνέλαβαν οι λάτρεις των ειδώλων. Τον μαστίγωσαν αλύπητα, και μάλιστα τόσο πολύ, ώστε φάνηκαν μέσα από τις αυλακώσεις των πληγών του τα οστά του. Έπειτα άφησαν εναντίον του ένα εξαγριωμένο μεγαλόσωμο λιοντάρι. Ο Άγιος φοβήθηκε από τον βρυχηθμό του. Καθώς όμως πλησίαζε προς το θύμα του το άγριο αυτό ζώο, ημέρεψε σαν πρόβατο και συνέπασχε με τον Μάρτυρα. Η Παράδοση αναφέρει ότι το λιοντάρι αυτό σπόγγισε με το πόδι του τον ιδρώτα του Ανίκητου που έτρεχε από αγωνία στο πρόσωπό του…
Ο Ανίκητος προσευχόταν. Ευχαριστούσε θερμά τον Θεό για τα θαυμάσια μεγαλεία του. Και καθώς ολοκλήρωνε την προσευχή του, έγινε ένας δυνατός σεισμός που έριξε κάτω µε πάταγο το άγαλμα του Ηρακλέους. Άλλα και κάποια σπίτια της πόλεως κατέρρευσαν, αφήνοντας κάτω από τα συντρίμμια τους και νεκρούς ειδωλολάτρες.
Αγανακτισμένος ο αυτοκράτορας διατάζει τον αποκεφαλισμό του γενναίου Μάρτυρα. Ο δήμιος όμως δηλώνει αδυναμία. Μια ασυνήθιστη δύναμη του κρατάει ακίνητο το υψωμένο του χέρι που ήταν έτοιμο να πέσει µε το ξίφος επάνω στον Μάρτυρα.
Πολύ συγκινητικό το παράδειγμά τους. Αλλά και η πανσθενουργός επέμβαση του Θεού.
Είμαστε τυχεροί οι Ορθόδοξοι που έχουμε τους αγίους μας να μαρτυρούν το όνομα του Θεού και να μας στηρίζουν με τη βιοτή τους. Δόξα στον Μεγαλύναντα αυτούς.