Εἶναι κρῖμα ποὺ οἱ ἰατρικοὶ σύλλογοι δὲν ἔχουν ἀκόμη ἀσχοληθεῖ με το θέμα της Ομοιοπαθητικής καὶ ὅταν θὰ τὸ κάνουν θὰ εἶναι ἴσως ἀργά! Τὸ πρόβλημα πιστεύω ξεκινάει ἀπὸ τὸ ὅτι ἐκεῖνοι, ποὺ ἀσκοῦν τὴν Ὁμοιοπαθητικὴ ἔχουν πτυχίο Ἰατρικῆς καὶ ἔτσι βρίσκει καταφύγιο ἐπιστημονικότητας. ᾿Εξ ἄλλου οἱ ἄλλοι γιατροὶ δὲν ἀντιδροῦν ἀπὸ μιὰ κακῶς ἐννοούμνη συναδελφικότητα ὅπου ὅ,τι κάνει ἕνας γιατρός, εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ σωστὸ καὶ ἰατρικό!῎Ισως ὑπάρχουν καὶ καταλληλότεροι γιὰ νὰ διαπραγματευτοῦν ἕνα τέτοιο θέμα, ἀλλὰ τὸ κάνω ἐπειδὴ παρακινήθηκα ἀπὸ συναδέλφους σὰν χρέος πρὸς τὴν ἀλήθεια καὶ τοὺς ἀδελφούς.
Ποιοὶ συνήθως καταφεύγουν
Δὲν θὰ ἀναλύσω ἐδῶ μὲ ἐπιχειρήματα κατὰ πόσο ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ εἶναι κομπογιαννιτισμὸς μὲ στοιχεῖα Ἰατρικῆς ἢ Ψυχιατρικῆς ἢ ὑποβολῆς. Αὐτὸ ἴσως γίνει ἀντικείμενο μελλοντικῆς πραγματείας. Σκοπός
μας ἐδῶ εἶναι νὰ δοῦμε πρακτικὰ πῶς σκέφτεται κάποιος σήμερα γιὰ νὰ καταφύγει σ᾿ αὐτήν. Κατ᾿ ἀρχὴν διαπίστωσή μου εἶναι ὅτι καταφεύγουν ἄτομα μὲ εἰδικὴ ψυχοσύνθεση ἢ κάτω ἀπὸ εἰδικὲς συνθῆκες στὴ ζωή τους, χωρὶς νὰ θέλω νὰ πῶ μὲ αὐτὸ ὅτι δὲν εἶναι ἄτομα φυσιολογικά. Συχνὰ ἔχουν δοκιμάσει πολλῶν εἰδῶν ἰατρικὲς θεραπεῖες χωρὶς σποδαῖα ἀποτελέσματα, συνήθως ἐπειδὴ ἡ ἀσθένειά τους ἔχει πολλὲς ψυχολογικὲς παραμέτρους, ποὺ εἶναι φυσικὸ νὰ μὴν ἐξαλείφονται μὲ τὰ φάρμακα! ᾿Αρνοῦνται ὅμως νὰ παραδεχτοῦν ὅτι ὑπάρχουν κάποιες ψυχολογικὲς δυσκολίες καὶ «βολεύονται» νὰ πιστέψουν ὅτι ἕνα φάρμακο θὰ τοὺς κάνει καλά.
῾Η «μαγικὴ» λύση στὸ πρόβλημα
᾿Εξ ἄλλου ἔχω συχνὰ πελάτες ποὺ ἐνῶ τοὺ ἐξηγῶ, ὅτι ἡ ψυχολογικὴ θεραπεία συνίσταται σὲ ἀλλαγὲς τοῦ τρόπου σκέψης καὶ συμπεριφορᾶς ποὺ θὰ προκύψουν ἀπὸ μιὰ ψυχοθεραπευτικὴ συνεργασία μας, ἐκεῖνοι ἀρνοῦνται καὶ ζητοῦν κάποιο φάρμακο ποὺ μὲ «μαγικὸ» τρόπο θὰ τοὺς θεραπεύσει. Μάλιστα καμιὰ φορὰ ὑποκύπτουμε στὸν πειρασμὸ νὰ χορηγήσουμε καὶ φάρμακο καὶ βλέπουμε θεαματικὰ ἀποτελέσματα, τουλάχιστον στὴν ἀρχή! (Φαινόμενο placebo).
῎Ετσι δρᾶ καὶ τὸ ὁμοιοπαθητικὸ «φάρμακο» (θυμήθηκα τώρα τὸ μαγικὸ νερὸ τοῦ Καματεροῦ ποὺ θεράπευε ἀκόμη καὶ καρκίνους!). Στὴν ἀρχὴ οἱ ἀσθενεῖς ἐνθουσιάζονται καὶ βλέπουν ἀποτελέσματα ἀκόμη καὶ πρὶν προλάβει νὰ πάει τὸ φάρμακο στὸ στομάχι (δὲν ἀστειεύομαι, ἀλλὰ γνώρισα καὶ τέτοιες περιπτώσεις). Μετὰ ὅμως ἀπὸ ἕνα χρονικὸ διάστημα, ἀπὸ ἡμερῶν μέχρι ἐτῶν ξαναγυρνᾶνε στὰ ἴδια…
Κατὰ βάθος μερικοὶ τὸ ξέρουν, ἀλλὰ θέλουν νὰ πιστέψουν στὴ θεραπεία μὲ τὸ «μαγικὸ» φάρμακο, «ἀπωθώντας» ἄλλα προβλήματα καὶ ψυχολογικὰ ποὺ ἔχουν, ἐξ ἄλλου πιστεύουν ὅτι ὁ ψυχίατρος εἶναι μόνο γιὰ τοὺς τρελλούς!῎Ετσι ὁ ὁμοιοπαθητικὸς γίνεται ἄθελά του καὶ Ψυχίατρος καὶ θεραπεύει ἔστω καὶ ἂν δὲν εἰδικεύτηκε σὲ καμιὰ εἰδικότητα τῆς Ἰατρικῆς! Αὐτὸ εἶναι ἀρκετὰ παράδοξο ἂν τὸ καλοσκεφτεῖ κανείς!
Τί γίνεται τώρα μὲ κάποιον ποὺ εἶναι Χριστιανός; Δὲν εἶναι καθόλου σπάνιο καὶ ἐδῶ νὰ ἀρνεῖται κανεὶς τὰ ψυχολογικά του προβλήματα (εἶναι συνήθως προβλήματα διαπροσωπικῶν καὶ οἰκογενειακῶν σχέσεων ποὺ ἡ αἰτία τους ἀνάγεται στὴν παιδικὴ ἡλικία καὶ δὲν ἔχει νὰ κάνει μὲ ἠθικὰ κίνητρα καὶ νὰ ψάχνει γιὰ τὴν «μαγικὴ λύση»). Δυστυχῶς, σήμερα καταφεύγουν καὶ οἱ Χριστιανοί, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν
ὁμοιοπαθητική, σὲ ἰριδολογίες, χειροπρακτικές, μαγνητοθεραπεῖες, ὀστεοπαθητικὲς καὶ ἄπειρα ἄλλα, ποὺ δὲν προλαβαίνουμε νὰ τὰ ἀκοῦμε, καὶ γίνονται συχνὰ ἀπὸ ἀνθρώπους μὴ ἐπιστήμονες καὶ μάλιστα ἔναντι ἁδρᾶς ἀμοιβῆς!
Ψυχολογικὸ φαινόμενο μὲ πνευματικὲς διαστάσεις
Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι ὅτι χάνει ἡ Ἰατρικὴ τοὺς πελάτες της! Καὶ ἴσως στὸ σημεῖο αὐτὸ καλὸ θὰ ἦταν νὰ ἀναφερθεῖ ὅτι ἡ ἰατρικὴ στὴν ῾Ελλάδα τὰ τελευταῖα χρόνια τείνει νὰ χάσει ὁλοένα τὸ ἀνθρώπινό της πρόσωπο καὶ νὰ γίνεται ἐπαγγελματισμὸς καὶ συνταγογραφία. ᾿Εδῶ εἶναι σίγουρα τὸ λεπτὸ σημεῖο ἕνεκα τοῦ ὁποίου ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ κέρδισε ἔδαφος.
῎Ετυχε νὰ ἀκούσω περιπτώσεις πελατῶν τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ποὺ θεραπεύτηκαν ἀπὸ τὴν πρώτη συνέντευξη ποὺ χαρακτήρισαν καταπληκτική. Πράγματι λόγῳ τοῦ ὅτι κρατάει δύο ὧρες καὶ τοὺς γίνονται λεπτομερεῖς ἐρωτήσεις γιὰ τὴν ἀτομική τους ζωή, τοὺς κάνει νὰ νοιώθουν ὅτι ὁ γιατρὸς ἐνδιαφέρεται πραγματικὰ γι᾿ αὐτοὺς καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ καὶ μόνο γίνεται ἰσχυρὸς παράγοντας θεραπείας τους, ἔστω καὶ προσωρινῆς… Τὸ φαινόμενο εἶναι βέβαια κατ᾿ ἐξοχὴν ψυχολογικό, ἀλλὰ γίνεται καὶ πνευματικό, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Χριστιανὸς γνωρίζει ὅτι παίρνει νεράκι (δυναμοποιημένο=ταρακουνημένο!), ἀντὶ γιὰ φάρμακο καὶ περιμένει ἀπὸ κάποια μυστηριώδη «δυναμοποίηση» νὰ τοῦ δώσει τὴ θεραπεία.
Ποιά εἶναι αὐτὴ ἡ κοσμικὴ δύναμη τὴν ὁποία ἐπικαλοῦνται οἱ Ὁμοιοπαθητικοὶ (βλ. Βυθούλκας) στὰ βιβλία τους ποὺ θὰ τὸν θεραπεύσει; ῍Αν εἶναι ὁ Θεός, ἔχει προσευχηθεῖ γιὰ τὴ θεραπεία του, πῆρε ἁγιασμό, ἔκανε εὐχέλαιο; ῍Αν ὄχι, τότε ἀπὸ ποῦ περιμένει θεραπεία, ἀπὸ τὰ πονηρὰ πνεύματα; Ξέρω ὅτι στὸ σημεῖο αὐτὸ ἴσως ἀγανακτήσουν μερικοὶ λέγοντας ὅτι ἐμεῖς πήγαμε στὴν Ὁμοιοπαθητική, ἀλλὰ δὲν σκεφτήκαμε ἔτσι… ῞Ομως εἶναι φυσικό, ἔστω καὶ ἂν δὲν σκέφτεται κανεὶς ἔτσι, ὑποσυνείδητα νὰ περιμένει βοήθεια ἀπὸ ἄγνωστα κέντρα ποὺ δὲν συνδέονται μὲ τὴν Ἰατρική, ἀλλὰ οὔτε καὶ μὲ τὴν Πίστη του στὸ Θεὸ (ἄρα ἀφήνον τα παραθυράκια στὸν πονηρὸ νὰ εἰσχωρήσει…)· ὁπότε ἐδῶ εἶναι ἡ μεγάλη παγίδα, ποὺ νομίζω δὲν τὴν εἶδαν καὶ ἀρκετοὶ Πνευματικοὶ ποὺ ἐνθαρρύνουν τὰ τέκνα τους πρὸς τὴν Ὁμοιοπαθητική, παρασυρόμενοι ἀπὸ τὸ ἀνθρωπιστικό της προσωπεῖο.
Σχέση μὲ τὸν ᾿Αποκρυφισμό;
Δὲν θὰ ἀσχοληθῶ ἐπὶ τοῦ παρόντος μὲ τὴ σχέση πολλῶν Ὁμοιοπαθητικῶν μὲ τὸν ᾿Αποκρυφισμὸ (ποὺ πρόσφατα συγκλόνισε καὶ τὸ πανελλήνιο), ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ περάσει ἀσχολίαστο τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἱδρυτὴς τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Σαμουὴλ Χάνεμαν εἶχε πρότυπό του τὸν Κομφούκιο, τὸν ὁποῖο χαρακτήριζε «εὐεργέτη τῆς ἀνθρωπότητος»…᾿Εξ ὄνυχος, λοιπόν, τὸν λέοντα! ῞Οσον ἀφορᾶ τέλος τὰ ἐπιστημονικὰ ἐπιχειρήματα, ὁσάκις μίλησα μὲ συναδέλφους Ὁμοιοπαθητικοὺς δὲν κατάφεραν νὰ ἀπαντήσουν στὰ ἐρωτήματα ποὺ τοὺς ἔθεσα καὶ μερικὲς φορὲς ἦταν καὶ δικά τους ἐρωτήματα αὐτά!῞Οσες φορὲς μάλιστα ἔτυχε νὰ συμμετάσχουν σὲ Ἰατρικὰ Συνέδρια, ἔγιναν ἀντικείμενο εἰρωνικῶν σχολίων, λόγῳ μὴ τεκμηρίωσης τῶν ἐργασιῶν ποὺ παρουσίασαν καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ ὑποστηρίξουν.
Αὐτὰ λέει ἡ δική μου ταπεινὴ ἐμπειρία καὶ ἂν κάπου ὑπάρχει μεροληψία εἶμαι ἕτοιμος νὰ δεχθῶ κάθε καλοπροαίρετη κριτική.
᾿Αρχιμ. π. ᾿Αντώνιος Στυλιανάκης, Παιδοψυχίατρος
Απόσπασμα από την Εφημερίδα «Ὀρθόδοξος Τύπος»,
ἀριθ. 1149/17.11.1995