«Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ πέμπτῃ τῶν Νηστειῶν, διετάχθημεν μνήμην ποιεῖσθαι τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας», ακούσαμε στο συναξάρι του όρθρου της Ε’ Κυριακής των Νηστειών. Στον νου μας αμέσως αχνοφαίνεται μία μορφή “κοκάλινη”, “νεκρική”[1] από την έρημο του Ιορδάνη. Τα 40 χρόνια σκληρής άσκησης, μετάνοιας και προσευχής ήταν αποτυπωμένα στην οσία όψη της, όταν τη βρήκε ο Άγιος Ζωσιμάς στην ίδια έρημο, στο σημείο της πρώτης αλλά και της τελευταίας τους συνάντησης. Ποιος να το φανταζόταν, ότι αυτός ο άνθρωπος κατάφερε να ζήσει ως λαμπρός Άγγελος επί της γης, αποστρεφόμενος την πρότερη σκοτεινή ζωή του! Η Οσία Μαρία είναι αυτή η Αγία που μέσα σε μία στιγμή αποφάσισε να αλλάξει τη ζωή της 180 μοίρες, ακολουθώντας την αντίθετη πορεία από αυτήν που μονομιάς διήνυσε ο διάβολος, ο πρώην Εωσφόρος.
29 ετών ήταν η Αγία, όταν ένα θαύμα της Υπεραγίας Θεοτόκου την έκανε να σηκωθεί από τον βούρκο της αμαρτίας. Τα δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια που ζούσε ως πόρνη χωρίς να την ενδιαφέρει πάντοτε η χρηματική αμοιβή έλαβαν τέλος εκείνη την ημέρα. 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και η Μαρία στέκεται έξω από τον ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα. Μία άγια επιθυμία έχει φωλιάσει στην καρδιά της: να προσκυνήσει τον Σταυρό του Κυρίου. Όμως, μία αόρατη δύναμη την εμποδίζει, ένας τοίχος αδιαπέραστος της κλείνει την είσοδο στον Οίκο του Θεού· εκείνο το αδιαπέραστο πέπλο δεν ήταν άλλο από το φορτίο των αμαρτιών της. Πόσο παράξενο, αλήθεια, να θέλει κάποιος να εκκλησιαστεί και να μη μπορεί! Η Μαρία, ωστόσο, δεν απογοητεύεται, όπως θα έκαναν άλλοι. Προσεύχεται με δάκρυα στη μητέρα όλων, την Παναγία, και τη βάζει εγγυήτρια ότι θα παύσει τον αμαρτωλό βίο της, αν της επιτραπεί να μπει στον ναό. Αμέσως, η πόρτα του ναού ανοίγει διάπλατα και για εκείνη.
Το πρώτο θαύμα ήταν γεγονός και μεταμόρφωσε τη ζωή της Μαρίας. Πλέον θα ζήσει σαράντα χρόνια στην έρημο προσευχόμενη, με τη σκέψη της συνεχώς στον Κύριο, μακριά από την άβυσσο των σωματικών ηδονών. Τα σαράντα χρόνια αληθινής μετάνοιας και εθελούσιας εξαθλίωσης του σώματός της την ανάγουν σε κορυφαία ασκήτρια, ανεπανάληπτη σάλπιγγα που διαλαλεί την άσκηση ως μέσο σωτηρίας. Αξιώθηκε, έτσι, η Οσία να λάβει το δεύτερο Βάπτισμα, αυτό της πραγματικής μετάνοιας, που της επέτρεψε να βλέπει ακόμα και φως ουράνιο. Και η επιβεβαίωση ήρθε εκείνη τη νύχτα: πλάι στον γαλήνιο Ιορδάνη, ο οποίος την αφήνει να περπατήσει πάνω του, η Οσία κοινωνά των Αχράντων Μυστηρίων, προγεύεται τον Παράδεισο που τόσο επάξια θα κερδίσει. Την ίδια νύχτα κιόλας η ψυχή της φτερουγίζει κοντά στον αγαπημένο της Νυμφίο.
Συγκλονιστικός ο βίος της, τρανό το παράδειγμά της για το δεύτερο Βάπτισμα. Όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχουμε λάβει το πρώτο Βάπτισμα, με το οποίο απαλλαχτήκαμε από το προπατορικό αμάρτημα, ενταχθήκαμε στους κόλπους της Εκκλησίας και έχουμε, έτσι, τη δυνατότητα της κατά Χάριν θέωσης. Ωστόσο, με τις αμαρτωλές επιλογές και τα πάθη μας απομακρυνόμαστε από τον Ουράνιο Πατέρα. Η αληθινή μετάνοια είναι αυτή που μας αναβαπτίζει, μας λυτρώνει από το βούρκο της αμαρτίας και μας συνδέει και πάλι με τον Κύριο. Και η πραγματική μετάνοια είναι μία διαδικασία που ξεκινά με την αναγνώριση των αμαρτιών, μέσω της αυτοκριτικής μας, συνεχίζει με το αίσθημα συντριβής – το οποίο συνοδεύεται από ταπείνωση – και τελειώνει με την απόφαση για αλλαγή στον τρόπο σκέψης και ζωής μας. Φυσικά η μετάνοια πρέπει να συνοδεύεται και από ειλικρινή εξομολόγηση, ώστε να λάβουμε την πολυπόθητη άφεση των αμαρτιών και να αποκτήσουμε ψυχή λευκή ὑπὲρ χιόνα (Ψαλμ. να’ 9).
Αυτό το μήνυμα της μετάνοιας είναι το πιο διαχρονικό από όσα έχουν ακουστεί στην οικουμένη. Στην Καινὴ Διαθήκη πρώτος ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ως φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ (Ματθ. γ’ 3) κήρυττε σε όλους αδιάκριτα το μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. γ’ 2). Αυτό το μήνυμα κήρυξε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, σε αυτό μας προτρέπει η ουράνια διδασκαλία Του. Και ποιος θα τολμούσε, άραγε, να μην ακούσει αυτό το μήνυμα; ποιος θα μπορούσε να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στην ύψιστη πράξη του Κυρίου, η οποία μας καλεί σε μετάνοια; ποιανού η ψυχή δε σπαράζει, όταν βλέπει τον Χριστό πάνω στον βαρύ από τις αμαρτίες όλου του κόσμου Σταυρό; Θυσία υπέρτατη, θέαμα φοβερό, πράξη ασύλληπτη. Μπροστά στον Σταυρό του Κυρίου η Οσία Μαρία λύγισε, συνειδητοποίησε, δάκρυσε και, τελικά, αποφάσισε…
Ζούμε σε καιρούς δύσκολους που η αμαρτία με τα πολλά της προσωπεία καραδοκεί παντού, όπως το φίδι που λουφάζει και επιτίθεται απρόσμενα. Είναι καιρός για μετάνοια αληθινή μέσα από προσευχή και άσκηση, καιρός να σηκωθούμε από τον πνευματικό μας λήθαργο που μοιάζει με θάνατο. Να είμαστε όμως βέβαιοι ότι ο αγώνας μας αυτός θα αποδώσει, καθώς είναι ευλογημένος από τον νικητή του θανάτου, τον Αναστάντα Κύριο.
Καλή μετάνοια! Καλή Ανάσταση!
Π. Ρ.
φοιτητής Φιλολογίας ΕΚΠΑ
[1] βλ. τον δεύτερο στίχο του συναξαρίου: τὸν ὄστινον, γῆ, κρύπτε νεκρὸν Μαρίας.