Μεγάλου Αθανασίου

Απόστολος του Ιεράρχου: Εβρ. ιγ’ 7-16

Ἀδελφοί, μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν. 8  Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. 9 διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε· καλὸν γὰρ χάριτι βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώμασιν, ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν οἱ περιπατήσαντες. 10 ἔχομεν θυσιαστήριον ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύοντες· 11 ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ  ¨Αγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως, τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς· 12 διὸ καὶ  Ἰησοῦς, ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τὸν λαόν, ἔξω τῆς πύλης ἔπαθε. 13 τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες· 14 οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν. 15 δι’ αὐτοῦ οὖν ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ’ ἔστι καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. 16 τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε· τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός.

Ανυποχώρητοι στην πίστη

Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής αυτής έχει επιλεγεί προς τιμήν του Μεγάλου Αθανασίου, του οποίου την ανακομιδή των ιερών Λειψάνων εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας. Είναι ένα απόσπασμα από την προς Εβραίους επιστολή. Μας λέει λοιπόν ο άγιος απόστολος Παύλος: Να θυμάσθε πάντοτε το άγιο παράδειγμα των πνευματικών σας καθοδηγών, που σας δίδαξαν το λόγο του Θεού. Να αναλογίζεσθε και να μελετάτε το θεάρεστο τέλος της ζωής και της συμπεριφοράς τους και να μιμείσθε την πίστη τους. Ο Ιησούς Χριστός ήταν χθες, είναι και σήμερα ο ίδιος και θα είναι ο ίδιος και στους αιώνες. Γι’ αυτό μη σύρεσθε εδώ κι εκεί από διδασκαλίες που είναι ξένες από την αληθινή διδασκαλία. Διότι είναι καλό και σωτήριο να στερεώνεται η καρδιά σας με τη χάρη του Χριστού και όχι με την ιουδαϊκή διάκριση των φαγητών, από την οποία δεν ωφελήθηκαν οι ιουδαΐζοντες πιστοί.

Βέβαια το ιερό κείμενο αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερο πρόβλημα που ταλάνιζε την πρώτη Εκκλησία και σταδιακά εξέλιπε. Το πρόβλημα αυτό όμως στάθηκε η αφορμή για να μιλήσει ο θείος Απόστολος για τη σταθερότητα που πρέπει να δείχνουμε οι πιστοί στην αλήθεια της πίστεως σε κάθε εποχή.

Και μας εξηγεί ότι ο αρχηγός της πίστεώς μας Κύριος Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος πάντοτε. Η δε διδασκαλία γι’ Αυτόν, που μας παρέδωσαν οι πνευματικοί μας πατέρες, είναι πάντοτε η ίδια και δεν μεταβάλλεται. Γι’ αυτό έχουμε καθήκον να μένουμε σταθεροί στη μία και αληθινή πίστη.

Αυτό ακριβώς έκανε στη ζωή του ο Μέγας Αθανάσιος. Εμπνευσμένος από τον καθηγητή της ερήμου Μέγα Αντώνιο, έμεινε αμετακίνητος στην Ορθόδοξη πίστη· και έδειξε από νεαρός ακόμη έντονο ζήλο για την καταπολέμηση της αιρέσεως του Αρείου. Ως διάκονος και γραμματεύς του Πατριάρχου Αλεξανδρείας στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, έμεινε ανυποχώρητος στην αλήθεια. Ο Χριστός, έλεγε, είναι «ομοούσιος» και όχι «ομοιούσιος» με τον Πατέρα. Σύρθηκε κατ’ επανάληψιν από τους Αρειανούς σε Συνόδους και καθαιρέθηκε. Είδε πολλούς από τους συνεργάτες του να υποκύπτουν στην αρειανική βία· είδε και τον επίσκοπο Ρώμης Λιβέριο να υπογράφει τον αρειανικό όρο πίστεως, για να αποφύγει την εξορία. Ήλθαν στιγμές που ολόκληρος ο χριστιανικός κόσμος φαινόταν αντίθετος μαζί του. Αλλά αυτός με ακράδαντη πίστη αγωνιζόταν για την αλήθεια, χωρίς ποτέ να καμφθεί. Χάρη στην ακλόνητη πίστη του αναδείχθηκε ένας από τους πιο θαρραλέους αγωνιστές της πίστεως. Και έγινε ο στύλος της Ορθοδοξίας, ο ακλόνητος διδάσκαλος της πίστεως.

Ό,τι κι αν μας κοστίσει

Στη συνέχεια του ιερού κειμένου ο απόστολος Παύλος κάνει μία σύγκριση ανάμεσα στις θυσίες που τελούσαν οι αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης και στη σταυρική θυσία του αληθινού και αιωνίου Αρχιερέως μας, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Έχουμε εμείς οι χριστιανοί, λέει, τράπεζα και θυσιαστήριο από το οποίο δεν έχουν δικαίωμα να φάνε οι ιερείς και οι αρχιερείς που λατρεύουν τον Θεό στη Σκηνή του Μαρτυρίου. Διότι οι αρχιερείς δεν έτρωγαν τα κρέατα των ζώων που θυσίαζαν την ημέρα του Εξιλασμού. Αφού με το αίμα των ζώων αυτών τα άγια των Αγίων για να εξιλεωθούν για τις αμαρτίες τις δικές τους και τους λαού τους, έκαιγαν τα σώματα των ζώων αυτών έξω από το στρατόπεδο του Ισραήλ.

Γι’ αυτό και ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Μέγας Αρχιερεύς, θυσιάστηκε επάνω στον Γολγοθά, έξω από την Ιερουσαλήμ, για να αγιάσει με το ίδιο το αίμα το λαό του. Λοιπόν κι εμείς, μας λέει ο θείος Απόστολος, ας απομακρυνθούμε κι ας κόψουμε κάθε σχέση με τον Ιουδαϊσμό και με τον κόσμο της αμαρτίας. Κι ας πάρουμε επάνω μας τον ονειδισμό του Χριστού, έτοιμοι να περιφρονηθούμε γι’ Αυτόν, όπως περιφρονήθηκε Εκείνος. Διότι δεν έχουμε εδώ μόνιμη πατρίδα, αλλά με πόθο θερμό ζητούμε τη μελλοντική, την ουράνια Ιερουσαλήμ. Κι ας προσφέρουμε στον Θεό ακατάπαυτα θυσία δοξολογίας. Όχι βέβαια θυσία ζώων και αιμάτων, αλλά θυσία δοξολογίας που θα βγαίνει από τα χείλη μας.

Αυτόν τον ονειδισμό του Χριστού σήκωνε επάνω του και ο Μέγας Αθανάσιος που εορτάζει σήμερα. Ακολούθησε πιστά τα ίχνη του Ιησού Χριστού. Και πλήρωσε πολύ ακριβά την έντονη αντιαιρετική δράση που ανέπτυξε. Υπέμεινε παθήματα σκληρά και διωγμούς. Σήκωνε τον δικό του βαρύ σταυρό, με κακοπάθειες και ταλαιπωρίες πρωτοφανείς. Συκοφαντήθηκε όσο κανείς άλλος με σκευωρίες φρικτές, πολεμήθηκε σκληρά και ασταμάτητα. Καταδιώχθηκε από αυτοκράτορες και ηγεμόνες, υπέφερε ανεκδιήγητες ταλαιπωρίες και στερήσεις. Πέντε χιλιάδες στρατιώτες έλαβαν κάποτε τη διαταγή να τον εξοντώσουν, κι αυτός διέφυγε στην έρημο για έξι χρόνια. Αργότερα κρυβόταν μέσα στον τάφο του πατέρα του. Από τα 46 χρόνια της αρχιερατείας του, τα 17 τα πέρασε στην εξορία. Ως κατάδικος περιφερόταν από τόπο σε τόπο. Και μας άφησε ως ιερή παρακαταθήκη να μένουμε κι εμείς ανυποχώρητοι στην αλήθεια, ό,τι κι αν αυτό μας στοιχίζει. Ιδιαιτέρως στις μέρες μας, όπου ο Οικουμενισμός και η Παγκοσμιοποίηση απειλούν να μας παρασύρουν στο συγκρητισμό και την πλάνη, έχουμε χρέος να μένουμε εδραίοι και αμετακίνητοι στην αμώμητη πίστη μας.

Περιοδικό «Ο Σωτήρ», αριθ. 2000