Το χρίσμα είναι θεοσύστατο μυστήριο και αυτό, το οποίο, όπως σε πολλά μέρη των Πράξεων των Αποστόλων βλέπουμε, το τελούσαν οι άγιοι Απόστολοι διά της επιθέσεως των χειρών τους στις κεφαλές των πιστών. Τότε εκείνοι λάμβαναν το Πνεύμα το Άγιο: Πράξ. η’ 17· “τότε επετίθουν τας χείρας επ’ αυτούς (οι Απόστολοι σε αυτούς που πίστευαν και βαπτίζονταν), και ελάμβανον Πνεύμα Άγιον” και ιθ’ 6· “και επιθέντος αυτοίς του Παύλου τας χείρας (όταν έβαλε τα χέρια του επάνω τους ο Παύλος) ήλθε το Πνεύμα το Άγιον επ’ αυτούς”. Το μυστήριο του Χρίσματος γίνεται ευθύς μετά το βάπτισμα σε μας τους Ορθοδόξους. Από τους αιρετικούς, οι μεν προτεστάντες το απορρίπτουν και δεν το παραδέχονται, οι δε παπικοί το κάνουν όταν τα παιδιά συμπληρώσουν το 12ο έτος της ηλικίας τους. Άλλη καινοτομία και αυτή, που είναι εντελώς ξένη προς την παράδοση της Εκκλησίας. Σήμερα το χρίσμα δεν γίνεται με επίθεση των χειρών του λειτουργού του μυστηρίου αλλά με το Άγιο Μύρο. Αυτό το Άγιο Μύρο αποτελείται από 40 ευώδη υλικά, τα οποία συμβολίζουν τα πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τα οποία λαμβάνει ο Χριστιανός μετά το βάπτισμά του. Τότε ο ιερέας του αλείφει όλα τα μέλη του σώματός του, το κεφάλι, τα πλευρά, τα χέρια, τα αφτιά, τα πόδια, το στόμα και λέει: “Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Αμήν.”. Δηλαδή το μύρο αυτό το αγιασμένο είναι βεβαίωση και επισφράγιση, ότι αυτός που βαπτίσθηκε έλαβε τις δωρεές και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Οι λόγοι αυτοί του λειτουργού του μυστηρίου στηρίζονται σε όσα λέει ο απόστολος Παύλος σχετικά με τη χρίση αυτή· “Ο βεβαιών ημάς συν υμίν εις Χριστόν και χρίσας ημάς (είναι ο) Θεός, ο και σφραγισάμενος ημάς και δους τον αρραβώνα του Πνεύματος εν ταις καρδίαις ημών” (Β’ Κορινθ. α’ 21-22). Δηλαδή ο Θεός είναι εκείνος, ο οποίος μας ενισχύει στο να μένουμε πιστοί στο Χριστό. Και το κάνει αυτό με τη χρίση που μας έκανε, και με το Άγιό του Πνεύμα που έδωσε στις καρδιές μας ως αρραβώνα και εγγύηση, πως θα εκπληρώνει όλα όσα μας υπόσχεται και τη δωρεά της αιωνίου ζωής που θα μας δώσει. Αλλά και ο λόγος του ευαγγελιστή Ιωάννη “και υμείς χρίσμα έχετε από του αγίου, και οίδατε πάντα” (Α’ Ιωάν. β’ 20) στηρίζει το μυστήριο αυτό.
Ως προς το σκοπό του μυστηρίου αυτού πρέπει να πούμε τα εξής: Ο Χριστιανός μετά το βάπτισμά του εισέρχεται, όπως είπαμε, σε νέα ζωή, τη ζωή της αρετής και αγιότητας, της κατά Θεόν ζωής. Αλλ’ είπαμε πάλι, ότι και μετά το βάπτισμα, παρότι εξαλείφεται το προπατορικό αμάρτημα και εξασθενεί κατά πολύ ο παλαιός της αμαρτίας άνθρωπος, μένουν κάποια ροπή και κλίση προς το κακό, κάτι αδυναμίες της ψυχής που ανοίγουν τη θύρα της αμαρτίας. Αυτές πρέπει να αγωνισθεί ο Χριστιανός να τις νεκρώσει και εξαφανίσει και αυτός και αν ολοκληρώσει και με δικό του προσωπικό αγώνα την αναγέννησή του. Πάλι όμως μόνος του, χωρίς τη θεία χάρη και δύναμη, του είναι αδύνατο και τον αγώνα να αναλάβει και τη νέκρωση του σαρκικού ανθρώπου να πετύχει. Έρχεται λοιπόν το μυστήριο του Χρίσματος και με το Άγιο Μύρο του μεταδίδει τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Τα χαρίσματα αυτά είναι δυνάμεις μυστικές μεν, αλλ’ ιερές και θείες, με τις οποίες χαριτωμένος και οπλισμένος ο Χριστιανός αγωνίζεται πανίσχυρος, παλεύει αποφασισμένος και πάνοπλος κατά του κακού, βγαίνει νικητής και κατορθώνει σε όλες τις φάσεις του βίου του την κατά Θεό ενάρετη ζωή, ενισχύεται και κρατύνεται για τη ζωή της αρετής, για τη νέα ζωή, στην οποία μπήκε με το Άγιο Βάπτισμα. Αυτή την έννοια έχει η χρίση του βαπτισθέντος με το Άγιο Μύρο. Και όπως λέει ο άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων· “Ώσπερ γαρ ο Χριστός, μετά το βάπτισμα και την του Αγίου Πνεύματος επιφοίτησιν, εξελθών κατηγωνίσατο τον αντικείμενον (βγήκε στην έρημο και πάλεψε με το διάβολο, οπότε και τον νίκησε), ούτω και ημείς μετά το ιερόν βάπτισμα και το μυστικόν χρίσμα· ενδεδυμένοι την πανοπλίαν του Αγίου Πνεύματος ίστασθε προς την αντικειμένη δύναμιν”. Έτσι με την πανοπλία του Αγίου Πνεύματος οπλισμένοι στεκόμαστε άφοβοι και θαρραλέοι μπροστά στην πονηρή δύναμη που ζητά να μας επιτεθεί και αγωνιζόμαστε εναντίον της και τη νικάμε. Την κατατροπώνουμε λέγοντας και εμείς το λόγο του Παύλου: όλα έχω τη δύναμη να τα επιτύχω με το Χριστό που μένει μέσα μου και μου χαρίζει δύναμη αήττητη, “Και ταύτην καταγωνίζεσθε λέγοντες· πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ”.