Γράφει ο Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης π. Μιχαήλ Σαντοριναίος
Ασθμαίνοντας παρακολουθούμε τη σαγηνευτική σωστική πορεία του Κυρίου που ανεβαίνει για τελευταία φορά στα Ιεροσόλυμα. Ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα, για να ανέβει εκούσια στον σταυρό, να πάθει, να αναστηθεί και να σώσει όλο τον κόσμο.
Δεν σταματά, όμως, να σώζει κάθε επιδεκτική ψυχή που συναντάει στον δρόμο Του.
Την προηγούμενη Κυριακή, Τον είδαμε λίγο πριν εισέλθει στην Ιεριχώ να θεραπεύει τα σωματικά και πνευματικά μάτια ενός πρώην γνωστού επαίτη τυφλού.
Ο διττώς αναβλέψας τυφλός τον ακολουθεί τώρα και εξακολουθητικά τον δοξάζει.
Έχουμε μπει ήδη στη μεγαλούπολη. Η ονομαστή πόλη που είναι κέντρο διακομιστικού εμπορίου, με τα μεγάλα δημόσια κτίρια, τις επαύλεις με τις δεξαμενές, τον ιππόδρομο, το αμφιθέατρο, τη σπουδαία ραββινική σχολή, την εκτεταμένη αγορά με την ζωηρή εμπορική κίνηση, το κεντρικό τελωνείο που δεσπόζει.
Παντού έχει κόσμο, αλλά η πορεία του Ιησού δημιουργεί απερίγραπτο συνωστισμό.
Κοίτα! Εκεί είναι και ένας επίσημος μικρόσωμος άνθρωπος που πασχίζει να διασχίσει το πλήθος. Κάτι ψάχνει…
Μας λένε ότι αυτός είναι ο διευθυντής του τελωνείου. Πολύ επιφανής και πλούσιος άνθρωπος! Το μικρό του όνομα είναι Ζακχαίος, που στα ελληνικά σημαίνει καθαρός, αθώος. Όλοι, όμως, τον κατηγορούν ότι δεν είναι τίμιος. Η εργασία του είναι βρώμικη.
Ο ιερός ευαγγελιστής Λουκάς μάς περιγράφει με ζωηρό και δραματικό τρόπο σήμερα την θαυμαστή μεταστροφή του.
Θα ξεχωρίσουμε τρία σημεία και σε αυτά θα αναφερθούμε.
1. Ο Χριστός ήρθε για να σώσει το απολωλός· και απολωλός είμαι εγώ και εσύ!
Ο Κύριος αιφνιδιάζει και πάλι τους χιλιάδες ακόλουθούς Του. Σταματά ακριβώς κάτω από τη συκομοριά, αναβλέπει ήρεμα, διαπεραστικά και κυριαρχικά τον Ζακχαίο και του λέει: “Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι” (Λουκ. ιθ΄ 5).
Τότε, άρχισε μεγάλη μουρμούρα. Έγινε σούσουρο! Αλλά δεν θα μείνουμε σε αυτό. Θα μείνουμε στην απάντηση του Κυρίου.
Αρχικά, ο Κύριος δεν σχολίασε το παράπονο των ανθρώπων. Όταν, όμως, ολοκληρώθηκε το τραπέζι που πλουσιοπάροχα τού παρέθεσε ο Αρχιτελώνης Ζακχαίος, τους είπε ο Χριστός: Γιατί γογγύζετε που ήρθα στο σπίτι του μετανοημένου Αρχιτελώνη; Δεν είναι και αυτός Ισραηλίτης; Δεν είναι και αυτός απόγονος του Αβραάμ; Δεν ισχυρίζεστε ότι όλοι οι απόγονοι του Αβραάμ έχουν δικαίωμα στη σωτηρία που θα φέρει ο Μεσσίας; Και μην ξεχνάτε και αυτό: ότι ο Υιός του ανθρώπου ήρθε από τον ουρανό στη γη, για να ζητήσει και να σώσει το χαμένο λογικό πρόβατο, δηλαδή, τον κάθε καλοδιάθετο αμαρτωλό άνθρωπο. “Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός” (Λουκ. ιθ΄ 10).
Αναρωτιέμαι: Πόσα θέματα έτρεχαν στην επικαιρότητα την εποχή εκείνη στην Παλαιστίνη;
Δεν ήταν κατακτημένοι απο τους Ρωμαίους οι Ισραηλίτες; Δεν είχαν γι’ αυτό τον καημό τους; Δεν γίνονταν συνεχώς επαναστάσεις; Δεν είχαν οικονομικά και κληρονομικά προβλήματα; Δεν είχαν κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες και αδικίες; Δεν είχαν τόσα οικογενειακά προβλήματα;
Και όμως, ο Χριστός δεν ήθελε να ασχοληθεί με τα ανθρώπινα, τα καθημερινά. Ποτέ δεν μίλησε για πολιτικά, κοινωνικά, διοικητικά, δικαστικά, ακόμη και για εθνικά θέματα. Νομίζετε πως δεν είχε άποψη για αυτά; Αλλά ο σκοπός του ήταν να σώσει το απολωλός.
Όταν κάποιος τού ζήτησε τη βοήθεια του, την ετυμηγορία Του για ένα κληρονομικό ζήτημα, ο Κύριος απάντησε: “ἄνθρωπε, τίς με κατέστησε δικαστὴν ἢ μεριστὴν ἐφ᾽ ὑμᾶς;” (Λουκ ιβ΄ 14). Ο Κύριος με την απάντηση αυτή δείχνει την αποστροφή του και την απροθυμία Του να ασχοληθεί με τα τρέχοντα, τα ανθρώπινα, την στιγμή που ο Ουράνιος Πατέρας Του του έχει αναθέσει το μεγάλο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων: Να σώσει το απολωλός.
Και σήμερα, συνάνθρωπέ μου και συναμαρτωλέ μου, οι πληθωρικές ειδήσεις σαγηνευτικά, εξαντλητικά και μονότονα ασχολούνται με τα τρέχοντα.
Ίωση, πανδημία, επιδημία, αστυνομία, ανομία, λοιμωξιολόγοι, επιδημιολόγοι, εντατικολόγοι, παθολόγοι, πολιτικοί, ιατροί, ειδικοί, δημοσιογράφοι, δημοσιολόγοι, δημοσκόποι, καιροσκόποι, συνωμοσιολόγοι.
Απηύδησαν οι άνθρωποι να ακούνε τρομακτικές, γήινες, ματαιόδοξες, σκανδαλιστικές ειδήσεις.
Οι καναλάρχες απολογούνται: “Αυτά πουλάνε”.
Κάτι ωραίο, ευχάριστο, πνευματικό, ουράνιο δεν ακούγεται!
Όμως, αδελφέ μου, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, μπαίνουμε και εμείς σε αυτό το κανάλι της ματαιότητας.
Εκφοβιστική, σαγηνευτική, πληθωρική η τρέχουσα πραγματικότητα και ειδησεογραφία, αλλά μας αποπροσανατολίζει. Ξεχνάμε ή μειώνουμε το ενδιαφέρον μας για την Βασιλεία των Ουρανών.
Το μείζον είναι η σωτηρία της ψυχής μας! Και όμως αυτό υποβαθμίζεται. Γιατί παρασυρόμαστε από τα εντυπωσιακά και εκφοβιστικά αλλεπάλληλα κύματα των ειδήσεων.
Είναι συγκλονιστικό! Ακόμα και αυτοί που ακολουθούσαν τον Χριστό, τελικά δεν αξιώθηκαν να τον υποδεχτούν στο σπίτι τους, όπως έκανε ο αμαρτωλός Ζακχαίος. Και όχι μόνο αυτό, κατέκριναν και τον Χριστό.
Θα είναι τραγικό να πάθουμε και εμείς το ίδιο. Να ακολουθούμε τον Χριστό, χωρίς να θέλουμε να σωθούμε, να θέλουμε να αγωνιστούμε, χωρίς να θέλουμε να αλλάξουμε ζωή…
Ο ιος και ο κορωνοϊός θα περάσει. Μήπως όμως μέχρι τότε αφήνουμε να περάσει και ο Υιός του Θεού και ασχολούμαστε με τα τρέχοντα; Και ξεχνάμε ότι είμαστε πρόβατα απολωλότα; Μήπως χάσαμε τον πραγματικό σκοπό της ζωής μας; Την έμπρακτη μετάνοιά μας και την ουσιαστική επιστροφή μας στον Σωτήρα Χριστό;
2. Τι θα πουν οι άλλοι!
Πολλά εμπόδια συνάντησε ο Ζακχαίος, μέχρι να κατορθώσει να συναντήσει τον Χριστό! Το μεγαλύτερο ήταν οι άλλοι, ο συνωστισμός που λέμε σήμερα. Κωμικοτραγικό! Σήμερα ο συνωστισμός μεταδίδει τον ιο. Τότε και γιατί όχι και τώρα, ο συνωστισμός, οι άλλοι, οι πολλοί σε απομακρύνουν απο τον Υιό!
Και το πιο τραγικό αυτοί οι άλλοι, οι πολλοί, είναι πολλές φορές, όπως είπαμε και την προηγούμενη Κυριακή πολύ κοντά –τοπικά όμως μόνο– στον Χριστό.
Προχθές εμπόδιζαν τον τυφλο να πλησιάσει τον Χριστό. Τώρα εμποδίζουν τον Ζακχαίο να Τον πλησιάσει.
Ο Ζακχαίος όμως, παρότι βραχύσωμος, είναι μεγαλόψυχος. Κάνει μια αποφασιστική και γενναία κίνηση.
Αδιαφορεί για τους πολλούς! Αδιαφορεί για το τι θα πει ο κόσμος! “Προδραμὼν ἔμπροσθεν” έτρεξε και πέρασε –τοπικά αλλά και πνευματικά– όλους όσους ήταν κοντά στον Χριστό και, “ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν” (Λουκ. ιθ΄ 4).
Οι μικρόψυχοι και μικρόνοες συμπατριώτες του δεν τον κατάλαβαν. Τον λοξοκοίταζαν. Κρυφογελούσαν, τον σχολίαζαν, τον περιγελούσαν. Ο Ζακχαίος αδιαφορούσε! Δεν κοίταζε καν τον κόσμο, ούτε τα του κόσμου. Δεν τον ενδιέφερε πια τίποτε άλλο! Ήθελε μόνο να δει τον Χριστό! “Ἴνα ἴδῃ αὐτόν” (Λουκ. ιθ΄ 4).
Γι’ αυτό και ο Χριστός μας, σταμάτησε και είδε μόνο αυτόν. Τον ξεχώρισε και του είπε: Σήμερα η μέρα είναι αφιερωμένη μόνο σε σένα! “Σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι” (Λουκ. ιθ΄ 5).
Πόσοι θέλησαν να δουν τον Χριστο, αλλά τους νίκησε ο κόσμος!
Το τι θα πει ο κόσμος! “Ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ” (Ιωάν. ιβ’ 43).
Ιδού ο μεγάλος φόβος! Μήπως με παρεξηγήσουν! Μήπως με ειρωνευτούν! Μήπως με δαχτυλοδείξουν! Μήπως με σχολιάσουν! Μήπως δώσω δικαιώματα στον κόσμο, στη γειτονιά!
Ο ένας ντρέπεται να κάνει τον σταυρό του. Ο άλλος να δηλώσει οτι νηστεύει. Ο τρίτος ότι πιστεύει. Ο τέταρτος σήμερα, ότι προσκύνησε τις εικονες, τα άγια λείψανα και μάλιστα χωρίς μάσκα. Ο πέμπτος ότι κοινώνησε. Δεν έχουν τελειωμό αυτές οι αναστολές, οι ντροπές, οι μικροαρνήσεις…
Υποκύπτουν οι ολιγόπιστοι και άνευροι πιστοί με την αναιμική πίστη στις δυναστικές απαιτήσεις του κόσμου, του συρμού, του εκφοβισμού, μην εκτροχιαστούν απ τις ράγες του κόσμου που “ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται” (Α΄ Ιωάν. ε΄ 19).
Όχι, αδελφέ μου! Χρειάζεται να διαρρήξεις τους δεσμούς σου με τον κόσμο!
Ας πουν ο,τι θέλουν οι άλλοι, η κοινωνία, οι καθωσπρέπει χριστιανοί! Άκρη δεν βρίσκεις με τα κουτσομπολιά…!
Δεν σου κάνει εντύπωση; Ακόμα και τον Χριστό όλοι τον κατέκριναν που έσωσε τον Ζακχαίο. “Πάντες –και ήταν οι ακόλουθοι Του αυτοί!– διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι” (Λουκ. ιθ΄ 7). Λοιπόν, αν όλοι καταδίκαζαν τον Χριστό όταν Εκείνος έσωζε, τότε δεν υπάρχει λογική στους πολλούς, στον κόσμο!
Κοίτα την δουλειά σου. Κοίτα τον Χριστό. Κοίτα τη σωτηρία σου. Και ας λένε ό,τι θέλουν…
Αυτό δεν έκανε και ο Ζακχαίος; Αυτό δεν έκανε και ο Χριστός;
3. Η Μετάνοια θέλει πράξεις.
Και κάτι τελευταίο, αλλά πρώτιστης σημασίας.
Ο Ζακχαίος δεν νίκησε μόνο τους άλλους! Τη γνώμη του κόσμου! Την “ντροπή” να ανέβει στο δέντρο για να δει και να βρει τον Χριστό. Νίκησε και τον εαυτό του! Δεν έμεινε στα λόγια, στις δηλώσεις, στο τραπέζι, στη γιορτή… Είπε. Δήλωσε. Έπραξε! “Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν” (Λουκ. ιθ΄ 8). Όποιον αδίκησα, όχι απλώς του τα επιστρέφω, αλλά τα επιστρέφω τετραπλάσια και τα υπόλοιπα τα δίνω στους φτωχούς.
Ήταν καλός λογιστής φίλε μου και υπολογιστής. Υπολόγισε πόσα θα χρειαστεί για τις αποζημιώσεις και εις τετραπλούν και εξ αρχής έδωσε όλα τα άλλα στους φτωχούς!
Τελικά δεν του έμεινε τίποτε από τα υλικά. Έτσι όμως κέρδισε τα πάντα.
Τη συγχώρεση, τη σωτηρία, τον ίδιο τον Χριστό. Και αυτός και η οικογένειά του όλη. “Σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο” (Λουκ ιθ΄ 9).
Εμείς άραγε έχουμε τέτοια έμπρακτη, αληθινή μετάνοια;
Έχουμε αισθανθεί, ποτέ όπως ο Ζακχαίος, τον Χριστό μέσα στο σπίτι της καρδιάς μας;